Με την Dokic στο Indian Wells του 2003. Τότε είχε προσλάβει για προπονητή τον Κροάτη Borna Bikić στη θέση του πατέρα της.
Θυμάμαι την Jelena Dokic στο Indian Wells του 2003, μια καλοσυνάτη και ευγενική κοπέλα. Στο γήπεδο βέβαια το γλυκό κορίτσι μεταμορφωνόταν σε μια αθλήτρια με χαρακτηριστικά λυσσάλεο πάθος για νίκη.
Ευτυχώς το stringing room ήταν ιδανικός χώρος για τους παίκτες-τριες, έτσι είχαμε τη δυνατότητα να μιλάμε με πολλούς από αυτούς και κατά κάποιο τρόπο να τους γνωρίζουμε, πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας.
Δεν θα μπορούσαμε όμως να φανταστούμε ότι πίσω από το όμορφο πρόσωπο της, κρυβόταν ένας χρόνιος εφιάλτης. Aν και “on tour” δηλαδή στα επαγγελματικά τουρνουά τένις, δεν ήταν μυστικό η άσχημη συμπεριφορά του πατέρα της. Θυμάμαι χαρακτηριστικά στο Wimbledon του 2000 που ήμουν μάρτυρας του απίστευτου περιστατικού στο players’ lounge…
Η ιστορία της Jelena Dokic ταράζει τα νερά της σχέσης γονέα-αθλητή. Πράγματι αν και ακραίο παράδειγμα, θα πρέπει, αν είστε γονείς με παιδί στο τένις ή και σε άλλο άθλημα, να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή και καλό θα είναι να διαβάσετε το βιβλίο. Πολλές φορές οι γονείς ηθελημένα ή μη περνάνε μέσα από το άθλημα του παιδιού τους προσωπικές φιλοδοξίες και διαμορφώνουν τη συμπεριφορά τους σύμφωνα με αυτές.
Δώρα με αντάλλαγμα μια νίκη που στην πραγματικότητα είναι μάλλον ανέφικτη (θυμάμαι περίπτωση με κινητό που έταζε μπαμπάς στο παιδί για να κερδίσει τον ημιτελικό), πίεση ψυχολογική και σωματική, απαξίωση του προπονητή από το γονέα ακόμα και μπροστά στον ίδιο, ενεργός ρόλος του γονέα που υποκαθιστά και αντικαθιστά τον προπονητή με καλάθια και τεφτέρια, λήψη επιπόλαιων αποφάσεων από τον ίδιο προς όλους τους τομείς του αθλήματος με γνώμονα το “συμφέρον” του παιδιού (παραμερίζοντας επιδεικτικά τους ειδικευμένους), εθελούσια ταύτιση του γονιού με το παιδί-αθλητή (χρησιμοποιώντας πληθυντικό “τι ώρα παίζουμε;” “νικήσαμε σήμερα” και ενικό όταν χάνει), εμπαιγμός για την ήττα του παιδιού ενώπιον όλων, ακόμα και ξύλο μπροστά σε όλους, είναι λίγες μόνο από τις καταστάσεις που οι προπονητές βιώνουμε καθημερινά. Αναφέρω χαρακτηριστικά παρίπτωση πολλάκις (πρωτ)αθλήτριας που, επιστρέφοντας με ασημένιο από το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα η μητέρα αντί να συγχαρεί τον προπονητή, του την έλεγε και από πάνω γιατί δεν πήρε το χρυσό. Μια άλλη οδυνηρή περίπτωση ήταν αυτή σε Πανελλήνιο στο ΟΑΚΑ με γονέα να χαστουκίζει και να κλωτσάει ενώπιον εκατοντάδων το δύστυχο παιδί του που μόλις είχε χάσει…
Οι συνέπειες αυτών πολλές από το να γυρίσει το παιδί την πλάτη στις νίκες και στο τένις, να μισήσει ένα άθλημα ζωής, να απομακρυνθεί ψυχικά από το γονιό “δυνάστη” μέχρι και το λυπηρό παράδειγμα της Dokic. Συνήθως οι γονείς αυτοί αργά ή γρήγορα βρίσκουν “το δρόμο τους” αφού η μοίρα του δικού μας αθλήματος είναι αμείλικτη και θέλει να γκρεμίζει με τη σειρά της τα δικά τους όνειρα, αφού έχουν ξοδέψει πρώτα μια περιουσία και έχουν καταστρέψει ότι δημιουργικό βρήκαν στο πέρασμά τους. Αλλά πρωτίστως, καταστρέφοντας ήδη ότι πιο υγιές είχε να τους προσφέρει ο αθλητισμός.
Έχοντας ζήσει πολλά μέσα από μια μακρόχρονη προπονητική εμπειρία όσο και από τα σαλόνια των επαγγελματικών τουρνουά ως pro tour stringer, θεωρώ ότι στην παγκόσμια τενιστική σκηνή, όλοι οι γονείς ίσως βρούνε ένα μικρό μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί μέσα από την πονεμένη ιστορία της Dokic. Και ίσως να αναθεωρήσουν ή να μετανιώσουν για τη συμπεριφορά τους σε έναν τενιστικό κόσμο που δεν τους έφταιγε σε τίποτα.
Θεώρησα υποχρέωσή μου να ξενυχτήσω μέχρι τις πρώτες πρωϊνές ώρες, για να βρω τις πηγές, να μεταφράσω να βρω videos και να προσφέρω (ενδεχομένως και να εμπλουτίσω με περισσότερες πληροφορίες) μέσα από το www.racketspecialist.com το δικό μου λιθαράκι στον αγώνα κατά της κακοποίησης του παιδιού και του αθλητισμού.
Στο τέλος του άρθρου θα βρείτε τα Share Buttons. Χρησιμοποιήστε τα για να το διαμοιράσετε, ώστε να το διαβάζουν όσο περισσότεροι γονείς έχουν τα παιδιά τους στον αθλητισμό.
Αυτή είναι μια ιστορία της επιβίωσης της Jelena Dokic. Πώς επέζησε ως πρόσφυγας, δύο φορές. Πώς επιβίωσε στο γήπεδο τένις για να γίνει το Νο 4 κόσμου. Αλλά, το πιο σημαντικό, πώς επέζησε από τον πατέρα της, Damir Dokic, ο μπαμπάς του τένις από την κόλαση.
Η Jelena ήταν ένα αξιοπαρατήρητο ταλέντο, που είχε παρουσιασθεί ως η μεγαλύτερη ελπίδα για το τένις της Αυστραλίας μετά την Evonne Goolagong. Είχε εξαιρετικές δεξιότητες, ατσάλινο νεύρο και μια εξαιρετική ικανότητα να μάχεται στο γήπεδο. Εκτός γηπέδου πέρασε τεράστιες προκλήσεις, ως μια «ξένη» στη νέα της χώρα, φτώχεια και ρατσισμό. Παρόλα αυτά διέπρεψε εντός γηπέδου. Στα 18 της, ήταν στο Νο10 κόσμου. Στα 19, ήταν Νο4 κόσμου. Η ιστορία της γοητεύει – μια προσφυγοπούλα που η οικογένειά της είχε κάνει την Αυστραλία σπίτι της, ενώ ήταν 11 ετών.
Η Jelena δεν είχε πει σε κανέναν όλη την απίστευτη, εκρηκτική ιστορία της – μέχρι τώρα.
Από τη διαλυμένη από τον πόλεμο Γιουγκοσλαβία, στο Σίδνεϊ και το Γουίμπλεντον, αφηγείται την βασανιστική άνοδό της ως μια από τους καλύτερες τενίστριες στο γυναικείο παιχνίδι, και την σπαραξικάρδια πτώση της από την κορυφή. Η αποφασιστική ειλικρίνεια της προκαλεί δέος. Η μάχη της για να επιστρέψει από το σκοτάδι θα σας ανυψώσει. Πάνω απ ‘όλα, η θέληση της Jelena για επιβίωση θα σας εμπνεύσει.
Σπάζοντας τη σιωπή της, δημοσίευσε ένα βιβλίο με τις εξωπραγματικές εμπειρίες της λέγοντας ότι νιώθει σαν διασωθείσα μετά από χρόνια τρομακτικής κακοποίησης, με τόσο ξύλο που είχε μείνει αναίσθητη, συχνό μαστίγωμα με δερμάτινη ζώνη, συναισθηματική χειραγώγηση και ανήθικη λεκτική παρενόχληση με λέξεις όπως “τσούλα” και “πόρνη”.
Μέσα από μια σειρά ανατριχιαστικών αποκαλύψεων, το πρώην Νο4 της παγκόσμιας κατάταξης λέει επίσης ότι η προσωπική της κατάσταση δεν ήταν μυστικό αλλά κάποιοι άνθρωποι του τένις στην Αυστραλία επέλεξαν να στρίψουν την πλάτη σε ότι συνέβαινε.
“Αυτό που με πλήγωσε ακόμα περισσότερο ήταν ότι επιφανείς άνθρωποι στο τένις, ειδικά στην Αυστραλία, εθελοτυφλούσαν στην εικόνα της σωματικής και ψυχικής κακοποίησης που περνούσα” γράφει η Dokic στην Unbreakable.
«Από την παιδική μου ηλικία μέχρι τα τέλη της εφηβείας μου και ακόμα και λίγο μετά τα 20 μου, όταν ήταν προφανές ότι είχα συνεχή κακοποίηση, συγκεκριμένοι άνθρωποι είπαν ότι δεν ήταν πρόβλημά τους επιλέγοντας να το αγνοήσουν».
Σε μια δήλωση, η Ομοσπονδία Τένις της Αυστραλίας είπε ότι όσοι ενδιαφερόντουσαν είχαν κάνει καταγγελίες την εποχή εκείνη.
“Όλοι μας στην Tennis Australia επικροτούμε το θάρρος της Jelena για να μιλήσει για την ιστορία της και θα συνεχίσουμε να την υποστηρίζουμε με όποιον τρόπο μπορούμε”, αναφέρθηκε στη δήλωση.
“Υπήρχαν πολλοί στο τένις εκείνη την εποχή οι οποίοι ανησυχούσαν για την ευημερία της Jelena και πολλοί που προσπάθησαν να βοηθήσουν τη δύσκολη οικογενειακή κατάσταση της.
“Κάποιοι αξιωματούχοι έφτασαν μέχρι και να καταθέσουν αστυνομικές καταγγελίες, οι οποίες, χωρίς τη συνεργασία των άμεσα εμπλεκομένων, δυστυχώς δεν μπορούσαν να διερευνηθούν πλήρως.
Η Dokic έφτασε στα τα πρόθυρα αυτοκτονίας
“Αυτό που γνωρίζω τώρα είναι ότι μπορώ να επιβιώσω σε κάθε κόλαση που σου επιφυλάσσει η ζωή. Η τρέλα, η σωματική και ψυχική κακοποίηση, το ρεζίλεμα δημόσιως, ο τρόπος με τον οποίο κατέστρεψε την οικογενειακή μας συνοχή – όλα αυτά σχεδόν με σκότωσαν.”
Love for the game of tennis and fear of my father.
“Πάντα αγαπούσα το τένις. Νομίζω ότι αυτό είναι το σημαντικότερο όλων – το ένα και μόνο θετικό – μέσα σε όλα αυτά. Μου άρεσε να παίζω κυριολεκτικά από την πρώτη στιγμή που άρχισα να παίζω (στην ηλικία των 6 ετών). Ήταν κατά καιρούς αρκετά σκληρό με όλα όσα έπρεπε να περάσω με τον πατέρα μου. Ήταν δύσκολο να το απολαύσω και ήταν δύσκολο να βρεθώ μερικές φορές στο γήπεδο επειδή φοβόμουν. Αλλά τελικά μου άρεσε πολύ το τένις. Το αγαπώ ακόμα σήμερα. Λατρεύω να πηγαίνω στο γήπεδο και να χτυπήσω μερικές μπάλες. Αυτή η αγάπη για το παιχνίδι και το πάθος ήταν πάντα εκεί και πάντα θα είναι.”
Ο πατέρας της Dokic οδηγείται από την αστυνομία έξω από το Wimbledon, το 2000
“Μερικές φορές όλα γίνονταν αυτόματα στο γήπεδο, γιατί πάντα σκεφτόμουνα τι θα συνέβαινε με τον πατέρα μου – αν επρόκειτο να με κακοποιήσει με οποιονδήποτε τρόπο. Και ήταν ένας φόβος για 24 ώρες την ημέρα.
Προσπαθούσα συνεχώς να τον κάνω ευτυχισμένο και ήταν σχεδόν αδύνατο. Νομίζω ότι πολλά από τα κίνητρά του ήταν χρήματα, αλλά δεν το κατάλαβα γιατί ακόμα και όταν άρχισα να κερδίζω πολλά χρήματα, δεν έμοιαζε να διαφέρει.”
“Έχασα πολλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση. Με έκανε να νιώθω άχρηστη, ένα τίποτα. Πάλεψα για πολύ καιρό. Με έκανε να νιώθω ένοχη, σαν να ήμουν εγώ το πρόβλημα. Μέχρι σήμερα, πρέπει να προσπαθώ για να ανακτήσω την εμπιστοσύνη στον εαυτό μου. Όταν ζεις με ένα τέτοιο άτομο, που σου λέει ότι είσαι άχρηστη για περισσότερα από 20 χρόνια, αρχίζεις σχεδόν να το πιστεύεις και να σκέφτεσαι έτσι.”
Η Dokic στο WTA Tour
Η καλλονή Jelena Dokic.
Μέχρι και τα 120 κιλά βάρους είχε φτάσει η άλλοτε ιδιαίτερα αθλητική Jelena.
«Προσπάθησα να συμφιλιωθώ μαζί του όλα τα χρόνια και προσπαθούσα να φτιάξω πράγματα μεταξύ μας, αλλά νομίζω ότι έχω καταλάβει ότι είναι αυτός που είναι» δήλωσε η Dokic.
“Είναι δύσκολο να επικοινωνήσεις μαζί του, είναι δύσκολο να μιλήσεις μαζί του και να βρεις μια μέση λύση. Νομίζω ότι φτάνεις σε μια φάση στη ζωή σου όταν, συνειδητοποιείς ότι δεν είσαι πια 20 χρονών, μεγαλώνεις και απλά δεν έχεις την ενέργεια για τέτοια πράγματα.
Δεν χρειάζεσαι πλέον ορισμένα πράγματα στη ζωή σου.”
Στο βιβλίο, η Dokic ανέλυσε την απόφασή της να επισκεφτεί τον πατέρα της στο σπίτι του στα περίχωρα του Βελιγραδίου πριν από έξι χρόνια, όταν προερχόμενη από τραυματισμό βρισκόταν στα τελευταία στάδια της σταδιοδρομίας της.
“Μετά από κάποια φιλική συνομιλία, του λέω ότι υπερέβαλλε, ότι με κακοποίησε όχι μόνο σωματικά αλλά και φραστικά, όπως τα τηλεφωνήματα, αλλά και με την απομάκρυνση του αδελφού και της μητέρας μου από τη ζωή μου. Όταν άρχισα να δακρύζω δεν μπορούσα να σταματήσω να κλαίω”, γράφει η Dokic.
” Ξέρω” λέει. “Συμφωνώ. Το παράκανα. Λυπάμαι.”. “Παρόλο που ζητά συγνώμη, μπορώ να αισθανθώ μέσα μου ότι νομίζει ακόμα ότι είχε δίκιο.”
Video συνεντεύξεις της Dokic
Μία από τις μεγαλύτερες απογοητεύσεις ήταν ότι αναγκάστηκε να λέει ψέματα για λογαριασμό του πατέρα της.
“Επειδή ήξερα ότι ήταν όλα πράγματα με τα οποία δεν είχα συμφωνήσει, που «δεν σκεφτόμουνα έτσι, δεν θα τα έκανα έτσι». Πραγματικά πίστευα ότι έκανα λάθος λέγοντας ψέματα. Στην πραγματικότητητα δεν ήταν οι σκέψεις μου και οι αποφάσεις μου.
“Ένας από τους μεγάλους ήταν ότι σταμάτησα να παίζω για την Αυστραλία για μερικά χρόνια.
“Ήταν απόφαση του πατέρα μου. Έπρεπε να αντιμετωπίσω όλη την κατάσταση μόνη μου, να κάνω ας πούμε, όλη τη “βρώμικη” δουλειά.
“Απογοήτευσα πολλούς ανθρώπους τότε. Σε εκείνο το στάδιο λάμβανα πολλά από πλευράς χρηματοδότησης και πολλή βοήθεια από την Αυστραλία.”
I felt like an ATM machine
“Απέλυα τους προπονητές (με βάση την εντολή του) όταν ήμουν 12 ετών. Αυτό δεν ήταν φυσιολογικό. Μισούσα το γεγονός ότι με έκανε να κάνω αυτά τα πράγματα. Ποτέ δεν ανέκαμψα πραγματικά επειδή ο κόσμος με έβλεπε μέσα από αυτά που έλεγε και με έβαζε να κάνω. Ήταν δύσκολο να αποστασιοποιηθώ από τον πατέρα μου. Τα ΜΜΕ πάντα ήθελαν να βγάζουν θέματα και νόμιζαν ότι ήταν σστείος – αλλά δεν ήταν. Είδαν τη συστηματικά κακή συμπεριφορά στα Grand Slams. Οι άνθρωποι εξακολουθούσαν να μιλούν μαζί του και να του παίρνουν συνεντεύξεις, παρόλο που έβλεπαν ότι ήταν επιθετικός και μεθυσμένος. Αλλά τελικά ήμουν εγώ που έπρεπε να ασχοληθώ με όλα αυτά.”
Η μαχητικότητα και το γυμνασμένο σώμα της Dokic θα μπορούσαν να την ανεβάσουν και στο Νο1 της παγκόσμιας κατάταξης.
Η Dokic δεν χρειάστηκε πολύ χρόνο για να φανταστεί πως τα πράγματα μπορεί να ήταν διαφορετικά χωρίς την επιρροή ελέγχου του πατέρα της.
“Θα μπορούσα να είμαι Νο 1 κόσμου;”
Να κερδίσω το Wimbledon ή το Australian Open; “
” Ποιος ξέρει; Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι θα μπορούσα”, γράφει.
«Σήμερα είμαι δυνατή, δεν μισώ τον πατέρα μου αλλά μισώ αυτό που έκανε, είμαι επίσης πολύ θυμωμένη μαζί του για τη διάσπαση της οικογένειάς μας» Κατανοώ κάπως γιατί έκανε κάποια πράγματα με τέτοιο τρόπο. Ήταν γιος που ποτέ δεν αγάπησε πραγματικά η μητέρα του, ένας άνθρωπος που φέρει ψυχολογικές ουλές από τον πόλεμο στη Σερβία. Ένας πρόσφυγας που δεν μπορούσε να βρει τόπο να εγκλιματισθεί ή να γίνει αποδεκτός.”
“Το Αυστραλιανό τένις και η ίδια η Αυστραλία δεν ήταν μέρος για τον μπαμπά μου”.
Ο Tim Bikic είναι μαζί της από το 2004 και ήταν μοναδικό στήριγμά της
“Δεν μιλάω για τον Tin όσο θα έπρεπε. Ήταν πάντα υποστηρικτικός καθόλη την 14χρονη σχέση μας από το 2004. Ήταν εκεί για μένα για τα πάντα – ακόμα κι όταν ο πατέρας μου δεν μου επέτρεψε να μιλήσω με τον αδερφό μου, τον Savo, για 5-6 χρόνια. Ήταν εκεί και τα είδε όλα. Είναι ο πιο ευγενικός και καλός άνθρωπος που γνώρισα. Τα έχουμε περάσει όλα μαζί, και ποτέ δεν διαμαρτυρήθηκε, ούτε μια φορά μέσα σε όλα αυτά.
Αυτές τις μία ή δύο σχέσεις που έχω, προσπαθώ σκληρά και θα προσπαθήσω να τις κρατήσω για το υπόλοιπο της ζωής μου. Ο Tin τα είδε όλα – από τα καλύτερα μέχρι τα χειρότερα. Ήταν το μοναδικό φως στο τέλος της σήραγγας και μια τεράστια βοήθεια για μένα. Δεν είμαι σίγουρη πως θα ήμουν ή πώς θα εξελίσσονταν τα πράγματα αν δεν ήταν εκεί.”
Προσηνής και χαμογελαστή η Dokic (μακριά πλέον από τον μπαμπά της), σχολιάζει ευγενικά την ποιότητα πλεξίματος του εργαστηρίου μας.
Εμείς έτσι γελαστή εύχομαστε να είναι για πάντα.
Πηγές: espnW, The Sydney Morning Herald, MailOnline
